Behandelverbod
Behandelverbod in plaats van euthanasieverzoek
Een arts mag u alleen behandelen als u daarvoor toestemming geeft. U kunt een behandeling ook weigeren, zelfs als dit betekent dat u komt te overlijden. Deze regel heet ook wel het ‘toestemmingsvereiste’ en is vastgelegd in de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO). Veel oudere mensen dienen geen euthanasieverzoek in, maar stellen wel een behandelverbod op. Dat heet een wilsverklaring.
Verschillende soorten wilsverklaring
Er zijn situaties denkbaar waarin u niet in staat bent om toestemming te geven voor een behandeling. Of om deze weigeren. Bijvoorbeeld als u een hartstilstand krijgt, of als u in coma bent. De arts zal u dan behandelen. Sommige mensen zijn erg bang om in zo’n situatie terecht te komen. Ze willen niet dat een arts hun leven nodeloos rekt. Of dat ze misschien verder moeten leven met een handicap.
Als u zeker weet in welke situaties u niet behandeld wilt worden, kunt u uw ideeën hierover opschrijven. Zo’n schriftelijke verklaring heet een wilsverklaring (in dit geval: behandelverbod). Een bekende wilsverklaring is de ‘niet-reanimerenverklaring’.
De arts moet uw wilsverklaring respecteren. Ook als dit betekent dat u eerder zult overlijden. Overigens kunt u in een wilsverklaring ook aangeven dat u een behandeling juist wél graag wilt. Maar als een behandeling ‘medisch zinloos’ is, hoeft de arts zich hier niet aan te houden.
Bespreek een behandelverbod op tijd met uw arts
Als u een behandelverbod wilt opstellen, kunt u dit het beste eerst met uw arts bespreken. Voor uw arts moet duidelijk zijn in welke situaties u niet geholpen wilt worden. Hij kan ook uitleggen waar u allemaal rekening mee moet houden. En wat de gevolgen zijn van uw beslissing. De arts voegt de wilsverklaring toe aan uw dossier.
Bespreek uw wensen ook met uw familie en vrienden. Zo komen uw naasten niet voor onverwachte verrassingen te staan. Bovendien kunnen zij het behandelverbod onder de aandacht van een arts brengen als u hier zelf niet meer toe in staat bent.
Houd de regie in handen
- ‘Spreek op tijd over uw levenseinde’
Brochure van artsenorganisatie KNMG - ‘Handreiking schriftelijk euthanasieverzoek’
Brochure over situaties waarin u zelf niet meer om euthanasie kunt vragen
Richtlijnen voor goede zorg bij een behandelverbod
Professionele richtlijnen (medische vaktaal)
- Bekijk de LESA (Landelijke Eerstelijns Samenwerkingsafspraken) Anticiperende besluitvorming over reanimatie bij ouderen (2013) voor als u niet gereanimeerd wilt worden.
- Bekijk de Handreiking schriftelijk euthanasieverzoek (artsenversie, 2015) voor situaties waarin arts en patiënt niet meer met elkaar kunnen communiceren, maar de patiënt eerder een schriftelijk euthanasieverzoek heeft gedaan.
Patiëntenrechten en klachten
Lees ook op KiesBeter het Zorgthema Patiëntenrechten en klachten.