Depressie

Ook wel: depressieve stoornis, stemmingsstoornis

Depressie is een veelvoorkomende aandoening. Ruim 500.000 mensen in Nederland hebben een depressie.

Mensen met een depressie zijn lange tijd ongewoon somber en lusteloos. Daarbij hebben ze last van andere klachten, bijvoorbeeld slapeloosheid, schuldgevoelens en concentratieproblemen. Lichamelijke klachten komen ook regelmatig voor, zoals hoofdpijn, vermoeidheid en darmklachten.

Een depressie verstoort het dagelijks leven. Mensen krijgen problemen in hun gezin, hun sociale leven, op school of op hun werk. Bij een lichte depressie zijn de problemen te overzien. Vaak gaan de klachten vanzelf over. Bij een ernstige depressie verliezen mensen grip op de werkelijkheid. Het lukt ze niet meer om te werken en sociale contacten te onderhouden. Ze kunnen niet meer goed voor zichzelf of voor anderen zorgen. Een ernstige depressie kan overgaan in een chronische depressie. Dit gebeurt als de verschijnselen langer dan twee jaar duren.
 

Een depressie heeft vaak geen duidelijke reden. Bij de meeste mensen spelen verschillende zaken een rol:

• Aanleg
  In sommige families komen depressies vaker voor. Er zijn twee keer zoveel vrouwen als mannen met een depressie.
• Ingrijpende gebeurtenissen
  Soms ontstaat een depressie na een ingrijpende gebeurtenis, bijvoorbeeld een scheiding, sterfgeval, verhuizing of negatieve (jeugd)ervaringen.
• Persoonlijke eigenschappen
  Sommige mensen hebben meer kans op een depressie door hun persoonlijke eigenschappen. Ze kunnen bijvoorbeeld niet omgaan met verdriet en teleurstelling. Of ze zijn erg perfectionistisch. Of ze missen zelfvertrouwen en zijn bang om te falen.

Soms heeft een depressie een andere oorzaak, bijvoorbeeld:

• Een bevalling (postnatale depressie).
• Gevoeligheid voor het jaargetijde (seizoensgebonden depressie).
   

Een depressie is niet zo eenvoudig vast te stellen. Uw huisarts baseert de diagnose op gesprekken. Als uw huisarts een lichamelijke oorzaak vermoedt, is meer onderzoek nodig. Bij twijfel over de diagnose kan een psychiater of psycholoog advies geven.

Voor de diagnose depressie gelden verschillende voorwaarden:  

• U hebt last van de twee hoofdkenmerken: ongewone somberheid en gebrek aan plezier en belangstelling.
• Daarbij hebt u minstens drie of meer bijkomende klachten: schuldgevoelens, slaapproblemen, lusteloosheid, verminderde eetlust, concentratieproblemen, traagheid of lichamelijke onrust, gedachten over dood of zelfdoding.
• U hebt de klachten langer dan twee weken het grootste deel van de dag.
• De klachten verstoren uw dagelijkse activiteiten.
   

De behandeling hangt af van de ernst van de depressie. Depressies gaan vaak vanzelf over. Soms is een gesprek met de huisarts voldoende. De behandeling bestaat uit verschillende stappen (stepped care). Deze bespreekt u met de huisarts (of praktijkondersteuner).

Bij kinderen (tot 18 jaar) is een depressie moeilijker te herkennen. De depressie uit zich anders. Zij hebben vaak last van gedragsproblemen. Bovendien kunnen jonge kinderen niet goed vertellen wat ze voelen. Bij oudere kinderen denken mensen al snel dat het aan de puberteit ligt.
Verschijnselen bij kinderen met een depressie:

• Weinig eetlust.
• Slaapproblemen, nachtmerries.
• Slechtere schoolprestaties.
• Ander gedrag: lusteloos, agressief, prikkelbaar of juist heel geremd.
• Huilbuien.
• Lichamelijke klachten, zoals moeheid, hoofdpijn, rugpijn, buikpijn.

De eerste stap in de behandeling is meestal cognitieve gedragstherapie of interpersoonlijke therapie. Ouders kunnen hun kind op verschillende manieren helpen:

• Praten over problemen en emoties.
• Zorgen voor regelmaat en voldoende slaap.
• Steun en vertrouwen bieden.
• Oplossingen zoeken voor praktische problemen.
• Een hulpverlener inschakelen als de klachten niet verdwijnen.

Lees meer over depressie bij kinderen en jongeren.